ถอนฟัน

ถอนฟัน

การถอนฟันส่วนใหญ่มีสาเหตุมาจากฟันที่ผุมากจนไม่สามารถรักษาฟันไว้ได้ด้วยวิธีอื่น จึงจำเป็นต้องถอนฟันทิ้งไป หากเป็นเด็กอาจเกิดจากการที่ฟันน้ำนมไม่ยอมหลุดทำให้ฟันแท้ไม่สามารถโผล่ขึ้นมาได้ก็จำเป็นต้องถอนฟันเช่นกัน นอกจากนี้ยังเกิดจากการเป็นโรคปริทันต์ลุกลามทำลายกระดูกรอบรากฟันมากกว่า 1 ใน 3  ของความยาวรากฟัน ทำให้ไม่สามารถเคี้ยวอาหารได้ตามปกติและเป็นที่รำคาญ ฟันประเภทนี้จึงต้องถูกถอนไป หรือในบางกรณีก็มีความจำเป็นต้องถอนฟันดีไปด้วยเหตุผลของการจัดฟันในกรณีที่สันเหงือกมีพื้นที่ไม่พอ เพื่อให้ฟันเรียงตัวสบกันได้ดี

 

ความยาก-ง่ายของการถอนฟันขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายประการอาทิ ความแข็งแรงอวัยวะรองรับของฟัน ความผิดปกติของรูปร่างฟันและรากฟัน เป็นต้น และต้องทำการรักษาภายใต้การฉีดยาชา ก็จะช่วยให้การถอนฟันเป็นไปอย่างสะดวก

 

ทันตแพทย์มักจะถอนฟันให้คนไข้โดยใช้เป็นทางเลือกสุดท้ายที่ไม่สามารถรักษาฟันด้วยวิธีอื่นได้ เพื่อมิให้เกิดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคฟันที่อาจตามมาได้ เช่น เกิดการอักเสบหรือติดเชื้อของฟัน เป็นต้น  การสูญเสียฟันซี่ใดซี่หนึ่งไปจะทำให้ฟันซี่ข้าง ๆ เคลื่อนตัวไปยังช่องว่าง มีผลต่อการเคี้ยวอาหาร การเรียงตัวของฟันและการสบฟัน ทำให้สูญเสียความมั่นใจเวลายิ้มหรือพูดคุย

 

ความจำเป็นในการรักษาด้วยวิธีถอนฟัน

ถ้าไม่จำเป็นจริง ๆ ทันตแพทย์มักจะไม่ถอนฟันให้คนไข้ แต่จะเลือกการรักษาวิธีอื่นเพื่อเป็นการรักษาฟันไว้ อย่างไรก็ตามมีหลายกรณีที่ต้องใช้วิธีถอนฟันให้คนไข้ อาทิ เกิดการอักเสบของฟัน หรือมีฟันผุจนทะลุถึงโพรงประสาทฟัน หรือกรณีเกิดอุบัติเหตุแล้วมีฟันแตกหรือร้าวลงไปในส่วนรากฟัน นอกจากนี้การติดเชื้อที่กระดูกบริเวณรอบ ๆ รากฟันที่อยู่ในขั้นรุนแรง ทันตแพทย์อาจต้องทำการถอนฟันเช่นเดียวกัน รวมถึงฟันที่ขึ้นซ้อนเกทำให้ยากต่อการทำความสะอาด ตลอดจนคนที่มีปัญหาฟันคุดที่สมควรต้องถอนอันเนื่องมาจากตำแหน่งการขึ้นของฟัน หากเป็นเด็ก การที่ฟันน้ำนมไม่ยอมหลุดทำให้ฟันแท้ขึ้นมาไม่ได้หรือขึ้นออกนอกแนวสันเหงือก ก็มีความจำเป็นต้องถอนฟันน้ำนมออกเช่นกัน

 

ขั้นตอนก่อนการถอนฟัน

สำหรับคนที่มีประสบการณ์ในการถอนฟันมาก่อนก็จะรู้ว่า ก่อนจะทำการถอนฟันเป็นหน้าที่ของคุณหมอที่จะทำการตรวจสอบและซักประวัติการรักษาและประวัติด้านสุขภาพ เช่น มีโรคประจำตัวไหม เคยมีปัญหาเกี่ยวกับการถอนฟันมาก่อนหรือไม่ เช่น เลือดหยุดไหลช้า เลือดออกไม่ยอมหยุด เป็นต้น ซึ่งหากมีโรคประจำตัวบางโรค เช่น โรคเบาหวาน โรคความดันหรือโรคหัวใจ จะต้องมีการเตรียมตัวก่อนเข้ารับการถอนฟัน การให้ความร่วมมือในการตอบคำถามอย่างละเอียดส่งผลดีต่อผู้รับการถอนฟันเอง เมื่อได้ข้อมูลแล้วทันตแพทย์จะทำการตรวจดูในช่องปากและพิจารณาฟันซี่ที่มีปัญหาว่าควรจะเก็บไว้หรือควรจะถอนฟันซี่นั้นออก

 

 

การถอนฟันกับการฉีดยาชา

การถอนฟันกับการฉีดยาชาเป็นสิ่งที่มักทำควบคู่กัน เพราะยาชาจะทำให้ผู้เข้ารับการถอนฟันไม่รู้สึกเจ็บหรือรู้สึกเพียงเล็กน้อย เมื่อไม่รู้สึกเจ็บการถอนฟันก็จะง่ายขึ้น เชื่อว่าหลายคนกลัวเวลาจะฉีดยาชาจนทำให้เกร็ง ซึ่งไม่เป็นผลดี ไม่ควรวิตกกังวลกับการถอนฟันในขั้นตอนนี้ นอกจากนี้เข็มที่ใช้ฉีดยาชาก็มีขนาดเล็กมาก เมื่อเทียบกับเข็มท่าใช้ฉีดบริเวณผิวหนัง และเมื่อยาชาออกฤทธิ์แล้ว คุณจะรู้สึกชาประมาณ 2-3 ชั่วโมง

 

ขั้นตอนการถอนฟัน        

เมื่อถึงขั้นตอนในการถอนฟัน ทันตแพทย์จะใช้เครื่องมือที่ทำให้ฟันโยกและหลวมจากเบ้ากระดูกรอบๆ จากนั้นจะทำการถอนฟันออกด้วยคีม ในขั้นตอนนี้คุณจะรับรู้ถึงแรงกดหรือแรงดึง แต่ไม่รู้สึกเจ็บเพราะผลของยาชานั่นเอง นอกจากนี้ทันตแพทย์อาจจะพิจารณาเย็บแผล ในกรณีที่ต้องแบ่งฟันหรือถอนฟันหลายซี่ติดกัน

 

ข้อควรปฏิบัติที่ควรทำหลังจากถอนฟัน

หลังถอนฟันใหม่ ๆ ควรกัดผ้าก็อซไว้สัก 30 นาที – 1 ชั่วโมง เพื่อเป็นการห้ามเลือด และกัดผ้าไว้จนกว่าจะแน่ใจว่าเลือดหยุดไหลแล้ว ไม่ควรบ้วนน้ำลายหรือเลือดภายใน 12 ชั่วโมง หากยังมีเลือดไหลซึมเล็กน้อยให้อมน้ำเกลือเย็น ๆ ทิ้งไว้สักครู่ (ไม่ควรอมน้ำแข็งแทน) งดใช้น้ำยาบ้วนปากเพราะอาจเกิดการระคายเคืองได้ บุหรี่และเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ควรงดไปก่อน รวมถึงเครื่องดื่มร้อน ๆ จนกว่าอาการปวดแผลจะหาย นอกจากนี้ควรหลีกเลี่ยงการเคี้ยวอาหารด้านที่ถอนฟัน ควรทานอาหารอ่อนๆ หลีกเลี่ยงอาหารรสจัดในช่วย 2-3 วันแรกนี้ คุณสามารถแปรงฟันได้แต่ต้องแปรงเบา ๆ และระมัดระวังหรือหลีกเลี่ยงการแปรงฟันในบริเวณที่ถูกถอนฟัน ไม่ควรเอานิ้วหรือวัสดุอื่นใดไปถูกบริเวณแผล หากอยากออกกำลังกายก็สามารถทำได้แต่อย่าหักโหมในช่วงนี้ เมื่อมีอาการปวดให้รับประทานยาตามที่ทันตแพทย์ให้มา หากพบว่ามีอาการผิดปกติอื่นใดควรรีบกลับไปพบคุณหมอทันที

 

บางคนกลัวการถอนฟันมากและพยายามหลีกเลี่ยง แต่เมื่อถึงที่สุดแล้วก็ต้องถอนฟันทิ้งไปด้วยเหตุผลทางการแพทย์ อีกทั้งเป็นผลดีต่อสุขภาพฟันและสุขภาพร่างกาย การรู้ขั้นตอนในการถอนฟันจึงน่าจะช่วยให้คุณคลายจากความกลัวหรือกังวลได้บ้าง นอกจากนี้หลังถอนฟันเสร็จควรดูแลตัวเองต่อไปอีกระยะหนึ่งจนกว่าแผลและอาการจะหายเป็นปกติดี